Dit blog is verhuisd en kun je vanaf heden volgen via deze link
Dit blog wordt niet meer aangevuld en wordt binnenkort verwijderd.
Voorbereiding
Verken vooraf je locatie. De ene plaats is nu eenmaal interessanter bij strijklicht en de andere is weer mooi bij de eerste zonnestralen van de dag en weer een andere plek is fantastisch met dreigende wolken. Je kunt heel veel informatie halen op de sites van Google maps, Google Earth, buienradar en AccuWeather. Ook foto's van andere fotografen kunnen je inspireren en helpen.
Mij heeft het kijken naar en beoordelen van foto's sterk geholpen met het bepalen van wat een goede compositie is, alhoewel dit ook een kwestie van persoonlijke smaak is.
Maak gebruik van het mooiste licht
Eén van de belangrijkste factoren in deze tak van fotografie is het licht en als het licht niet klopt zal je foto niet zo worden als je gehoopt of verwacht had. Het licht kan je foto maken of breken, het zorgt voor sfeer en gevoel. Adembenemend licht kan een doorsnee landschap omtoveren tot een sprookjeslandschap.
Je hebt vele nuances, kleuren en types licht en zelfs de kwaliteit van het licht is aan verandering onderhevig. Kijk voor meer informatie over kleurtemperatuur even naar het artikeltje over witbalans
Leer het licht kennen en leer zien wat de verschillende soorten licht met het landschap doet. Al doe je het onderweg naar je werk, dat verkort zelfs de tijd in de file of die saaie treinreis.
Zo leer je ook herkennen hoe een landschap op een bepaald soort licht reageert en daar kun je dan weer op anticiperen met je camera.
Neem de tijd! Haast je niet en wacht tot het juiste licht zich voordoet.
 |
| Zachte kleuren van de ondergaande zon bij de Vecht |
De standaard camera instellingen
Bij het fotograferen van een landschap is het meestal de bedoeling om alles volledig scherp weer te geven. Het is dus belangrijk een diafragma te kiezen waar je een grote scherptediepte mee bereikt.
De meeste lenzen leveren de beste prestaties tussen de f/8.0 en f/11, waarbij f/8.0 toch vaak nog onvoldoende scherptediepte geeft voor deze tak van fotografie. Je kiest dus een hoger diafragma, maar voorkom dat je boven de f/16 komt. Je lens presteert dan minder goed en lensfouten zijn eerder zichtbaar.
De sluitertijd pas je aan op het door jou gekozen diafragma (let daarvoor op je belichtingsmeter).
Om een schoon en helder beeld ( zonder ruis) te krijgen laat je de ISO zo laag mogelijk staan, 100 of 200 is prima. Soms ben je door omstandigheden gedwongen de ISO toch wat op te schroeven om lange sluitertijden en dus bewegingsonscherpte te voorkomen. Bijvoorbeeld op een winderige dag, bij slecht weer of als het begint te schemeren. Het beste kun je natuurlijk een stevig statief meenemen, zodat je toch een langere sluitertijd kunt kiezen en je ISO niet hoeft te verhogen.
Je kunt de witbalans op automatisch laten staan daar het licht toch iedere keer verandert. Indien je in RAW fotografeert kun je dit achteraf in een bewerkingsprogramma nog aanpassen zonder kwaliteitsverlies.
 |
| Natuurpark Il Teide op Tenerife midden op de dag genomen. Het resultaat is wat vlak. |
Leer correct te belichten
Een correct belichte foto staat garant voor de beste beeldkwaliteit. Achteraf kun je in een fotobewerkingsprogramma nog redelijk wat aanpassen, maar het zal altijd ten koste gaan van de kwaliteit. Houdt dus goed je lichtmeter in de gaten voordat je de opname maakt en kijk na de opname of het histogram klopt en niet buiten het kader loopt en je details in de hoge lichten en schaduwpartijen verliest.
 |
| Mistflarden in een herfstbos. Licht is gemeten op het lichte groen op het pad en vervolgens één stop onderbelicht om de mist goed uit te laten komen. |
Maak meerdere opnames van hetzelfde onderwerp
Meestal is de compositie van de eerste opname niet gelijk de allerbeste. Je doet er daarom goed aan om meerdere opnames te maken vanuit verschillende standpunten en vanuit een andere hoek. Vermijd de standaard opnames vanuit ooghoogte, fotografeer vanuit een hoog of juist een laag standpunt. Dit kan enorme invloed hebben op de vormen en texturen. Je zult versteld staan van de resultaten.
Probeer ook eens hetzelfde onderwerp te fotograferen met verschillende brandpuntsafstanden en/of lenzen. Het is leuk om te zien wat het effect van een groothoeklens is of ga eens in detail met een tele. Bovendien leer je inschatten welk brandpuntsafstand of welke lens geschikt is voor een bepaald onderwerp.
Je bent vaak geneigd een foto van een landschap in de horizontale stand te nemen, maar ook opnames in de portretstand kunnen verrassende resultaten geven. Wissel het af. Je kunt later altijd nog een keuze maken.
Meer compositietips vind je hier.
 |
| Foto genomen in portretstand. |
Scherpstelling
Je kunt het
beste in de manuele scherpstelstand werken. Dit is het meest accuraat en
voorkomt dat de scherpte net te veel naar voor of naar achter ligt. De
scherptediepte verhoudt zich als 1/3 scherpte voor en 2/3 scherpte achter. Dat
betekent dat als je in een landschap op 1/3 van het onderkader scherpstelt
alles, van voor tot achter, scherp moet zijn.
Op de Dof-mastersite kun
je het merk van je camera invullen en het brandpuntsafstand van je objectief,
de tabel geeft dan exact weer waar de scherptediepte ligt en bij welk
diafragma. Heel handig!
Zonnekap
Standaard
zit deze altijd op mijn lens! Ook als het donker is, want ook het licht van
bijv. een auto of een lantaarnpaal kan lensflare veroorzaken. De kap biedt nl.
bescherming tegen stoten en voorkomt daardoor krassen of erger op je dure
glaswerk. Buiten dat voorkomt de kap "lensflare" in je foto.
 |
Doordat de zonnestralen rechtstreeks in de lens vallen krijg je de
gekleurde cirkels in je foto, lensflare genaamd.
Bij deze foto bewust gekozen
om zonder zonnekap te fotograferen voor het effect.
|
Filters
Iedere
landschaps/natuurfotograaf heeft standaard een aantal filters in zijn/haar
fototas zitten. Welke en waarvoor gebruik je ze? Ik noem de belangrijkste:
- UV filter: Blokkeert het
ultraviolette licht en voorkomt een blauwzweem bij fotografie op grote hoogten.
Wordt ook gebruikt als bescherming voor je objectief.
- Polarisatiefilter: Verzadigd de
kleuren meer ( denk aan de ansichtkaarten van de witte sneeuwtoppen van de
Alpen onder een wel heel blauwe lucht) en elimineert reflecties op het
wateroppervlak, ruiten etc.
- Grijsfilter: Om op een heldere
dag langere sluitertijden te creëren
- Grijsverloopfilters: Om sterke
contrasten te verminderen tussen lucht en voorgrond.
In een later
blog zal ik dieper ingaan op filters en het gebruik ervan.
Nog wat
tips:
- Fotografeer je vanaf statief, zet
dan de stabilisator van je lens uit. Je zou anders juist
onscherpe foto's krijgen.
-
Stadsgezichten zijn vaak net zo inspirerend als landschappen. Bovendien hebben
ze vaak
meer details.
- Een rechte
horizon is een must bij landschapsfotografie.
- Kijk met
regelmaat achterom tijdens je wandelingen je zult versteld staan welke verrassende landschappen je al achter je hebt gelaten.
- Zorg voor
iets op de voorgrond ( een steen, struik, palen etc.), om diepte in je foto te
brengen.
- Kijk naar
lijnen in het landschap zoals een slootje, een weg, een rij bomen, etc.
- Kom je
langs een interessante locatie om later te fotograferen, noteer deze dan. Je
gaat het
anders echt vergeten.
- Stop een
vuilniszak in je fototas. Altijd handig voor als je op de knieën of je buik
moet
voor een mooi beeld .
- Bij
zonsopgang en -ondergang heb je het mooiste licht. Op deze site kun je de locatie invullen en je krijgt de exacte tijden te zien zodat je op tijd op locatie kunt zijn.
- Observeer
en kijk waar het licht het mooiste op je onderwerp valt.
- Met
regenachtig weer heb je wel vaak mooi licht. Schaf een regenhoes aan, ze zijn
er al
v.a. Eur. 10,--.
- Last but not least: Vergeet niet te genieten van al het moois om je heen. Ook als het fotograferen een keer niet lukt. Autorijden heb je tenslotte ook niet in één dag geleerd.
Mijn Facebook-pagina vul ik regelmatig aan met nieuwe fototips. Like de pagina als je deze tips niet wil missen.
 |
| Om de
wolken goed uit te laten komen en sfeer in het beeld te creëren is het licht
gemeten naast de zon en vervolgens anderhalve stop onderbelicht |
 |
Ook hier geldt: Had ik de
uitkomst van de belichtingsmeter gevolgd dan waren de zonnestralen amper
zichtbaar geweest. Hier is met 2 stops onderbelicht.
|
 |
Door
het gebruik van een grijsverloopfilter is de lucht niet als een grote grijze vlek weergegeven, maar zie je detaillering.
|
 |
| Door vanaf een wat hoger standpunt te fotograferen kreeg ik veel diepte in de opname. |
 |
| Rechte boomstammen en door hun begroeing en het licht lijkt er wel een diagonale lijn door te lopen. |
 |
| Gewacht totdat de laatste zonnestralen het riet beschenen. |
 |
| Van voor tot achter scherp door voor een klein diafragma( groot getal) te kiezen en scherp te stellen op 1/3 van de onderkant van het kader |
 |
| Detail in een lavalandschap. Dit kleine dode stronkje vertelt het hele verhaal van een vulkaanuitbarsting ( La Palma) |
 |
| Nog een detail, genomen met een telelens. Let ook op de reflectie die goed uitkomt door laag over het wateroppervlak te fotograferen. |
 |
| Het polarisatiefilter heeft de schittering van de zon op het wateroppervlak weggenomen, zodat ju nu tot op de bodem kunt kijken |
